درمانگرو مشکل گشا

اندام های گیرنده، آنهایی هستند که در اثر محرک ها به فعالیت در می آیند . محرک عبارت از یک رویداد خارجی یا داخلی است که تحریکی به وجود می آورد و این تحریک را اندام گیرنده اخذ می کند. اندام های پاسخ دهنده، آنهایی هستند که در مقابل محرک واکنش نشان می دهند . این واکنش معمولاً به صورت ترشح غدد یا انقباض عضله نمایان می شود. بنابراین، می توان گفت که ترضشح غدد و انقباض عضله ، پاسخ ارگانیسم به محرک است. اندام های رابط، درواقع دستگاه عصبی مرکزی است که از نخاع ، بصل النخاع ، مخچه و مخ تشکیل می شود.

احساس نور تابع سه متغیر است: 1 - شدت یا درخشندگی که انرژی نور را تشکیل می دهد: نور قوی یا نور ضعیف؛ 2- کیفیت که در اصطلاح علمی لون یا فام و، به طور کلی ، رنگ نامیده می شود؛ 3- سیری یا اشباع که میزان خالص بودن یک رنگ را نشان می دهد. شدت یا درخشندگی از دو حد سیاه و سفید تشکیل می شود. بدین ترتیب که سیاه کمترین درخشندگی و سفید بیشترین درخشندگی را دارد. لون یا فام یا رنگ عبارت از احساسی است که نور درمخروطها یا ، به عبارت صحیح تر، در کرتکس مغز ایجاد می کند.رنگ هایی که از طول موج منفرد تشکیل می شوند، رنگ های خالص نام دارند. تنها رنگ های اصلی از طول موج منفرد تشکیل می شوند، بقیه رنگ ها خالص نیست.در زندگی روزمره نیز کمتر امکان دارد که با رنگ خالص روبرو شویم. مثلاً، زردترین زردها هم مقداری قرمز و سبز به همراه دارند. سیری یا اشباع یعنی اینکه یک رنگ چقدر از خود آن رنگ را در بر دارد. بنابراین، رنگ های خالص یا رنگ های اصلی سیری بیشتری دارند. رنگی که سیری ندارد در اصطلاح علمی می گویند فاقد لون یا فام است، مثل خاکستری که بین سیاه و سفید قرار دارد. اگر به یک رانگ ، سیاه و سفید اضافه شود، تُن(tone) نامیده خواهد شد، اگر تنها سفید اضافه شود، تینت(tint) و اگر تنها سیاه اضافه شود، شید(shade) نامیده خواهد شد.

رابطه ارگانیسم و محیط، به عملکرد اندام های گیرنده و پاسخ دهنده او وابسته است. در انواع ابتدایی حیوانات ، این عملکرد تنها در اختیار یک سلول است. بدین ترتیب که حیوان به همه محرک ها پاسخ می دهد . در حیوانات سطوح بالا ، سه نوع اندام اختصاصی کاملاً متمایز وجود دارد: گیرنده ها، پاسخ دهنده ها و اندام های رابط بین گیرنده ها و پاسخ دهنده ها.

کور رنگی ، یعنی ناتوانی در دیدن رنگ ها. برخی افراد هیچ رنگی را تشخیص نمی دهند و در واقع نسبت به رنگ ها کوری کامل دارند. تعداد این افراد بسیار کم است. نوع رایجتر کوررنگی عبارت است از ناتوانی در دیدن رنگ های قرمز و سبزکه اصطلاحاً دالتونیسم نامیده می شود.برخی افراد به رنگ قرمز، برخی دیگر به رنگ سبز و برخی به هردو کوری دارند.کوری این افراد نیز ممکن است کامل باشد. کسانی که به رنگ قرمز کوری دارند طیف مرئی را کوتاهتر می بینند، اما آنهایی که به رنگ سبز کوری دارند، طیف نورمرئی را دو تکه می بینند. این افراد، قرمز و سبز را خاکستری می بینندو تعداد آنها در مردان بیشتر از زنان است

چگونه می توان قابلیت تلقین پذیری فرد را ارزیابی کرد؟ هیپنوتیزم کننده ها آزمون های عملی و بعد کتبی را برای تعیین میزان تلقین پذیری در افرادابداع کردند تا به سنجش این قابلیت بپردازد. دو آزمون از مشهورترین آزمون های پرسش نامه ای عبارتند از: SSHS: Stanford Scale of :Hypnotic Susceptibility BBS: Barber Suggestibility Scale

برخی از آزمون های علمی هیپنوتیزم که این آزمون ها در حضور گروهی متشکل از 10 تا 12 نفر بیش ترین تأثیر را دارد اما به شکل فردی نیز می تواند انجام شود: - تلقین رسیدن دست ها به یک دیگر: تقریباً هفتاد درصد افراد به این تلقین جواب می دهند. پاسخ به آن کاملاً به میزان تلقین پذیری فرد وابسته است. می توان به فرد چنین گفت: « خوب حالا به من نگاه کنید... از شما می خواهم دست های خود را به صورت افقی در سطح شانه ها بالا بیاورید در حالی که کف دست ها روبه روی یک دیگر در حدود بیست سانتی متر از هم دیگر فاصله دارد. بسیار خوب حالا دست ها را به صورتی که نشان دادم بالا بیاورید و چشمان خود را ببندید. به این موضوع فکر کنید که دست های شما به سمت هم نزدیک می شود. نزدیک و نزدیک تر... به این فکر کنید که دست های شما به سمت هم حرکت می کند تا به هم برسد...» - تلقین سنگینی دست و بازو: حدود هشتاد درصد به این آزمون جواب مساعد می دهند. از فرد می خواهیم به جلو نگاه کند و دست چپ یا راست خود را بالا بیاورید و در سطح شانه نگه دارد و به این ترتیب ادامه می دهیم: « به نوک انگشتان خود نگاه کن و به دقت به دستت توجه کن. دستت سنگین می شود... س ن گ ی ن .... سنگین و سنگین تر... دستت مثل آهن سخت و سنگین شده است.... آن چنان که دیگر نمی توانی آن را بالا نگه د اری و به سمت پایین می آید.» - تلقین انحراف وضعیتی : به این آزمون نیز حدود هشتاد درصد افراد جواب مساعد می دهند. این آزمون فراوان ترین آزمون استفاده شده برای ارزیابی تلقین پذیری است. از فرد می خواهیم در حالی که پشتش به ما است بایستد و پاهایش را به هم بچسباند. ما پشت سر او چنان می ایستیم که با بازوهای کشیده بتوانیم شانه ی وی را لمس کنیم و این کلمات را به او می گوییم: « چند لحظه ی بعد من از شما می خواهم به این موضوع فکر کنید که به سمت عقب می افتید. من کاملاً پشت سر شما هستم و اجازه نخواهم داد به عقب متمایل شوید.» - تلقین آونگ شورول : در بسیاری موارد که فرد به آزمون های دیگر جواب نداده است به این شیوه پاسخ مثبت می دهد و می توان از آن برای القا هیپنوتیزم هم استفاده کرد. برای ساختن آونگ از رشته ای محکم به طول 60 سانتی متر استفاده می کنیم و به انتهای آن وزنه ای کوچک و متقارن اضافه می کنیم. به فرد می گوییم ساعد خود را روی دسته ی صندلی بگذارد و دست خود را طوری بلند کند که بتواند نخ را به صورت آویزان میان شصت و انگشت اشاره ی خود بگیرد و سپس به او می گوییم: « به انتهای نخ نگاه کن و چشم هایت را به آن بدوز... حالا فکر کن که انتهای نخ به جلو و عقب حرکت می کند. ... جلو و عقب. در ذهن خود مجسم کن که انتهای نخ به جلو و عقب حرکت می کند... حرکتش بیش تر می شود... بیش تر و بیش تر...» این آزمون ها به درمانگر کمک می کند که آمادگی فرد را برای هیپنوتیزم شدن محک بزند. در صورتی که پاسخ فرد مساعد بود می توان به وی گفت که در هیپنوتیزم نیز فرایندی مشابه این آزمون ها رخ می دهد. هرگاه پاسخ قابل قبولی دیده نشد باید برای آماده کردن بیمار، کاهش و مقاومت وی و زدودن پیش داروی های او زمان بیش تری صرف کرد.

انجمن پزشکی بریتانیا در سال 1995 تعریف زیر را برای هیپنوتیزم ارائه کرد: « هیپنوتیزم حالتی موقتی از ادراک تغییر یافته است که توسط یک فرد در فردی دیگر ایجاد می شود و در او دسته ای از پدیده ها به شکلی خود به خودی و یا در پاسخ به محرک های کلامی و یا دیگر محرک ها به وجود می آید؛ این پدیده ها عبارتند از : تغییر در هشیاری و حافظه، افزایش تلقین پذیری و به وجود آمدن ایده ها و پاسخ هایی که در مقایسه با وضعیت عادی ذهنی برای فرد نامتعارف و نا آشناست. پدیده هایی دیگری چون بی حسی، فلجی و سفتی عضلات و تغییرات عروقی می تواند در حین حالت هیپنوتیزمی به وجود آید یا از بین برود». در جریان هیپنوتیزم با کاهش نسبی بر انگیختگی حسی و افت در پاسخ دهی سیستم عصبی مرکزی رو به رو هستیم، این فرآیندی است که در مقابل عدم تمرکز و دقت فرد مضطربی که مدام محیط پیرامون خود را در جست و جوی خطری فرضی واکاری می کند، قرار می گیرد. کلماتی را که هیپنوتیزم گر برای ایجاد این تأثیرات به کار می گیرد « تلقینات» می نامند.

دیوید مک کللند سه عامل انگیزشی مرتبط با نیاز را پیشنهاد نمود. 1. نیاز به کسب موفقیت یعنی تلاش در راه درخشیدن و با توجه به رعایت استانداردهایی موفق شدن. 2. نیاز به کسب قدرت و اعمال آن یعنی صاحب قدرت افراد را وادار به انجام کاری کند که اگر غیر از این می‌بود به شیوه دیگری عمل می‌کردند. 3. نیاز به ایجاد دوستی یعنی تمایل به کسب حمایت و ایجا روابط صمیمی با دیگران.

حس‌های اکستروسپتیو(بیرونی): آنهایی هستند که در سطح بدن قرار دارند. • حس‌های پروپریوسپتیو(داخلی): آنهایی هستند که با وضیعت فیزیکی بدن در ارتباط هستند و شامل حس وضعیت، حس عضلات و تاندون‌ها، حس فشاری که از کف‌ پا می‌رسد و حتی حس تعادل(که اغلب به عنوان یک حس "خاص" در نظر گرفته می‌شود نه یک حس پیکری) هستند. • حس‌های احشایی: آنهایی هستند که از احشاء بدن می‌آیند. معمولا منظور از این کلمه، حس‌های مربوط به ارگان‌های داخلی است. • حس‌های عمقی: آنهایی هستند که از بافت‌های عمقی می‌آیند نظیر عضلات و استخوان‌. این حس‌ها عمدتا شامل فشار عمقی، درد و لرزش هستند

نیاز به کسب موفقیت (n-achievement) – توفیق طلبی، میل به انجام چیزی بهتر با کارایی بالاتر برای حل مسائل یا تسلط بر کارهای پیچیده. نیاز به تعلق (n-affiliation) – میل به برقرای و حفظ روابط دوستانه و گرم با دیگران. نیاز به قدرت (n-power) – میل به کنترل دیگران، نفوذ در رفتار آنان یا مسئول دیگران بودن.